Dookólny Widok Warszawy 360VR z wieży Zamku Królewskiego wykonany przez Adolfa Kozarskiego i opublikowany w gazecie Kłosy w 1875 roku na podstawie zdjęć Konrada Brandla z 1873 r.

 

Konrad Brandl, będacy uczniem i współpracownikiem słynnego warszawskiego fotografa Karola Bayera skorzystał z rusztowania jakim obudowano wieżę Zamku Królewskiego w celu jej remontu. Wykonał z tego rusztowania 11 zdjęć pokrywajacych cały widok dookoła. Taki zestaw zdjęć nazywano cykloramą. Adolf Kozarski przy wykonywaniu swojego sztychu dysponował kompletnym zestawem zdjęć. Ponieważ zdjęcia obejmują także bliższe otoczenie wieży zamkowej i są wykonane w kierunku nachylonym w dół od linii horyzontu, ich złożenie w cykloramę wymagało rozwiązania przez Kozarskiego problemu wyboru sposobu rzutowania widoku otaczającej przestrzeni na płaski obraz. O ile jednak oko ludzkie zostało już w ciagu kilkuset lat wytrenowane przez rzutowanie Mercatora do czytania map kulistej powierzchni globu o tyle w przypadku widoków dookólnych brakowało tak masowo zaakceptowanej i precyzyjnej metody przedstawiania przestrzeni na płaskim obrazie. Zakrzywienia lini jakie powstają przy poprawnym geometrycznie i matematycznie rzutowaniu obrazu na płaską powierzchnię wydawały się zbyt trudne do wdrożenia, szczególnie jeśli chodzi o przedstawianie lini poziomych*. Kozarski zastosował metodę ręcznego, artystycznego komponowania nieschodzących się lini prostych. Ponieważ panorama nie obejmuje widoków pod dużym katem w dół powstałe dysproporcje są mało zauważalne.

Ponieważ do chwili obecnej zachowało się jedynie 7 zdjęć z oryginalnego zestawu, w niniejszej pracy wykonano 2 dygitalizacje stosując niesferyczny viewer Flash. Jedna dygitalizacja przedstawia panoramę Adolfa Kozarskeigo i jest prezentowana powyżej. Druga dygitalizacja przedstawia widok uzyskany z oryginalnych zdjęć Konrada Brandla. W miejscach gdzie brakuje materiału zdjęciowego użyto fragmentów panoramy Adolfa Kozarskiego. W ten sposób powstała możliwość wykorzystania zalet wizualizacji 360VR dla wzmocnienia percepcji historycznego widoku. Można ją obejrzeć tutaj.

______________________

* Rozumowano, że skoro oko widzi w naturze np. prostą linię poziomej krawędzi pobliskiego dachu, to będzie trudne dla widza panoramy zaakceptowanie krzywej krawędzi dachu na płaskim wydruku. Trzeba było stosować jednostkowe, zależne od wyobraźni i smaku panoramisty transformacje obrazu w celu skomponowania wszystkich nie schodzących się ze sobą lini prostych w bliższym otoczeniu w kierunku patrzenia ku dołowi. Takie złamanie konwencji ścisłego geometrycznego rzutowania doprowadziło jednak do znacznego ograniczenia zainteresowania fotografią panoramiczną na ponad 150 lat. Dopiero intensywny rozwój techniki fotograficznej, zwłaszcza fotografii cyfrowej i obiektywów szerokokątnych doprowadził w ostatnich latach do bardziej konsekwentnego i masowego stosowania rzutowania Mercatora w drukowanej fotografii panoramicznej. Przyjęcie tej konwencji pozwala na przezentowanie całego widoku otaczającej nas wirtualnej kuli na plaski obraz wydruku fotograficznego. patrz np.